سندروم تونل کارپال چیست ؟ علائم و درمان با فیزیوتراپی
دوشنبه, ۱۳ دی ۱۳۹۵، ۰۴:۴۸ ب.ظ
سندرم تونل کارپال (CTS) یک عارضه ی شایع در مچ و کف دست است که می تواند حرکات دست را مختل کند. این سندرم به دلیل فشار به عصب ابتدای کف دست (عصب مدیان) ایجاد می شود. به دلیل فعالیت هایی که افراد با دست های خود انجام می دهند، سندرم تونل کارپال یک عارضه ی شایع بوده که از هر 20 آمریکایی، یک نفر را گرفتار می کند. عموما برای این عارضه، جراحی روی مچ و کف دست انجام می شود. خوشبختانه برای بیشتر افراد مبتلا به سندروم تونل کارپال، درمان های فیزیوتراپی می توانند درد و بی حسی را از بین برده و عملکرد طبیعی دست، مچ و بازو را بدون نیاز به عمل جراحی، باز گردانند.
سندرم تونل کارپال چیست؟
تونل کارپال یک مجرای باریک و به پهنای انگشت شست، در زیر مچ دست می باشد. این کانال از عصب مدیان و تاندون هایی که انگشتان دست را خم می کنند، محافظت می کند. فشار به این عصب می تواند باعث درد و ضعف در مچ و کف دست شده و همچنین در برخی انگشتان بیحسی و سوزش ایجاد کند. این عصب ممکن است درون تونل کارپال تحریک شده و به آن فشار وارد شود که این عامل ممکن است منجر به سندرم تونل کارپال شود.
علائم و نشانه ها
سندرم تونل کارپال معمولا به آهستگی و با علائمی مانند سوزش، خارش، سوزن سوزن شدن یا بی حسی در کف دست و انگشتان، شروع می شود. علائم این عارضه معمولا در طول شب شدید تر شده و خواب بسیاری از افراد مبتلا را مختل میکند. بسیاری از افراد احساس می کنند که برای رهایی از علائم، باید دست خود را تکان دهند.
با پیشرفت سندرم تونل مچ دست، علائم آن در طول روز پدیدار شده و معمولا هنگام در دست داشتن اجسام مانند یک کتاب سنگین و یا برس مو، شدید تر می شوند. اگر فشار همچنان روی عصب باقی بماند، می تواند منجر به ضعف در دست و بی حسی پایدار تری گردد. همچنین ممکن است اشیا را به طور غیر منتظره بیاندازید یا در گرفتن آن ها ضعیف باشید.
علت ها و دلایل
قرار گرفتن مچ در حالات غیر طبیعی و همچنین استفاده ی زیاد از انگشتان، به خصوص با نیرو یا لرزش زیاد (مانند نگه داشتن فرمان به هنگام رانندگی ماشین های سنگین)، می توانند منجر به سندرم تونل کارپال گردند.
سندرم تونل کارپال در شغل هایی مثل کار کردن در خط تولید شایع است، به خصوص بسته بندی گوشت؛ و همچنین شغل هایی که به استفاده از ابزار های دستی و به خصوص ابزار های با لرزش بالا، نیاز دارند. با وجود این که استفاده ی زیاد از صفحه کلید و رایانه نیز می تواند منجر به این سندرم شود، افرادی که در خطوط تولید کار می کنند، سه برابر شانس بیشتری برای ایجاد این عارضه دارند. برخی دیگر از فعالیت ها نیز می توانند باعث سندرم تونل کارپال شوند، مانند خیاطی، ورزش هایی چون راکت بال و هند بال، و نواختن ساز هایی مانند ویولن.سندروم تونل کارپال ممکن است در خانم ها در دوران بارداری (حاملگی) نیز به وجود بیاید.
شرایط پزشکی زیر نیز می توانند در برخی افراد منجر به سندرم تونل کارپال شوند :
التهاب و تورم تاندون ها در مچ دست
آسیب به مچ دست (کشیدگی، پیچ خوردگی، در رفتگی و شکستگی)
تغییر در سطح هورمون ها و فرایند های متابولیکی (بارداری، یائسگی، به هم خوردن تعادل تیروئید)
احتباس مایعات (مانند طول بارداری)
دیابت
استفاده از دارو های به خصوص (مانند استروئید ها)
آرتروز فرسایشی و روماتوئید
تشخیص
فیزیوتراپیست ها به منظور تشخیص دقیق و درمان سندرم تونل کارپال، همکاری تنگاتنگی را با دیگر متخصصین مراقبت های بهداشتی، خواهند داشت. علائم این سندرم واضح بوده و معمولا تشخیص آن نیازی به آزمایشات گسترده تر نخواهد داشت. فیزیوتراپیست ها در زمینه ی حرکت و عملکرد بدن تخصص داشته و می توانند یک معاینه ی کلی ترتیب داده و تمامی عواملی که ممکن است در به وجود آمدن این عارضه تاثیر گذاشته باشند را، مشخص کنند.
در زیر به چند آزمایش مختلف که در تشخیص سندرم تونل کارپال به کار می روند، اشاره می کنیم :
معاینه ی گردن و تمامی بالا تنه، به منظور رد احتمال دیگر عارضه ها. بسیاری از افراد فکر می کنند که به سندرم تونل کارپال مبتلا شده اند در صورتی که درد از ناحیه ای دیگر در بدن شروع می شود.
آزمایش قدرت انگشتان دست در گرفتن اشیا
آزمایش حواس
بررسی دامنه ی حرکتی مچ و دست
آزمایش فالن (انعطاف مچ دست) : فیزیوتراپیست از شما می خواهد که پشت دو دست خود را به مدت 1 دقیقه به هم فشار دهید. خارش یا بی حسی که در این 60 ثانیه ظاهر شود، می تواند نشان دهنده ی وجود سندرم تونل کارپال باشد.
نشانه ی تینل (Tinel) : فیزیوتراپیست از یک چکش مخصوص و یا از دست خود برای ضربه زدن به روی عصب مدیان استفاده می کند. احساس خارش در انگشتان شست، اشاره و میانی می تواند نشانه ی وجود سندرم تونل کارپال باشد.
آزمایشات الکتریکی (الکترومایوگرام / EMG) و آزمایش سرعت هدایت عصبی (NCV) : این آزمایشات، انتقال پیام در عصب را بررسی کرده و شدت سندرم تونل کارپال را تعیین می کنند.
اشعه ی ایکس : در صورت وقوع حادثه و یا مشکوک بودن به اختلالات ساختاری، عکس برداری با اشعه ی ایکس تجویز خواهد شد.
در بعضی موارد، فیزیوتراپیست ممکن است شما را برای آزمایشات بیشتر، به پزشک یا دیگر متخصصین مراقبت های بهداشتی، معرفی کند.
راه ها و روش های درمان
درمان با فیزیوتراپی
اگر معاینات مشخص کنند که فرد در مراحل اولیه بیماری سندرم تونل کارپال به سر می برد، درمان های کنسرواتیو (محافظه کارانه)، به عنوان اولین قدم به کار گرفته خواهند شد. درمان های فیزیوتراپی به منظور کاهش علائم و بازگشت فرد به انجام فعالیت های عادی، مفید می باشند. در اولین ملاقات با فیزیوتراپیست، باید بتوانید تمامی علائم خود را به همراه جزئیات دقیق و کامل ارائه دهید، و همچنین بگویید که چه عواملی باعث تشدید آن ها می شوند.
بسته به علت ایجاد سندرم تونل کارپال، برنامه ی درمانی شما ممکن است شامل موارد زیر باشد :
تمرینات گلایدینگ (Gliding) : حرکت دادن انگشتان با یک الگوی خاص، می تواند به حرکت نرم تر تاندون ها و اعصاب در درون کانال کارپال، کمک کند. با وجود این که مدارکی مبنی بر اثر گذار بودن این تمرینات به تنهایی وجود دارند، به نظر می رسد که انجام آن ها همراه با دیگر روش های درمانی دیگر، کارآمد تر باشد.
تکنیک گراستون / درمان دستی : تکنیک گراستون عبارت است از یک روش تحرک بخشی بافت نرم به کمک ابزار ها، که به پزشک این اجازه را می دهد که به راحتی بافت آسیب دیده و محدودیت های عملکردی را شناسایی و درمان کند. روش های درمان دستی مانند شل کردن میوفاسیال و یا تکنیک شل کردن فعال، راه هایی برای شل کردن تاندون ها و ساختمان های عضلانی سفت شده، می باشند.
درمان فراصوت : فرستادن عمیق امواج فراصوت، به درون تونل کارپال، می تواند درد و بی حسی را کاهش داده و همچنین قدرت دست را افزایش دهد. استفاده از درمان فراصوت به صورت سطحی، کمکی نمی کند.
تراکشن (کشش) : برخی از افراد به هنگام استفاده از وسیله ی تراکشن دست به نام C-Trac، احساس رهایی از علائم سندرم تونل کارپال، خواهند کرد. در صورت کار آمد نبودن دیگر روش های درمانی ، می توانید این وسیله را برای استفاده ی خانگی خریداری کنید.
اسپلینت (ارتز های جدا کننده) : این وسایل رایج ترین روش درمانی بدون جراحی، برای سندرم تونل کارپال می باشند. اسپلینت هایی که مچ دست را در یک حالت (خم نشده و مستقیم) نگه می دارند، بهترین نتایج را برای از بین بردن ناراحتی، در بر دارند. مچ در حالت مستقیم، باعث می شود که اندازه ی تونل کارپال به حداکثر خود رسیده و با برداشته شدن فشار از روی عصب مدیان، علائم از بین بروند.
